مس و نقش آن در حیات بشری
مس، نقره و طلا همگی در گروه یازدهم جدول تناوبی جای دارند هزاران سال می شود که بشر از این عنصر استفاده می شود و رمیان باستان از معدن های مس در قبرس بهره برداری می کردند .
مس جایگاه ویژه ای در حیات بشری داشته است از استفاده آن در کارهای هنری گرفته تا سهم مهمی در اندام های نرمتنان و سختپوستان با ماده ای به نام هموسیانین دارد .
بیشترین مصرف مس در صنایع برقی انجام می شود و این به دلیل ارزان بودن مس جهت انتقال برق و البته استانداردهای مس نسبت به سایر انتقال دهتدها می باشد .
استفاده از مس در صنعت شیرآلات
معمولا از ترکیب مس با عناصر دیگر می توان به آلیاژهای زیادی دست یافت و اما در این مقاله به طور خاص از نقش مس در آلیاژ برنج و مورد استفاده در بدنه شیرآلات بهداشتی صحبت می کنیم .
ابتدا بگذارید از هدف آلیاژ سازی برای شما بگوئیم , که این مهم برای دست یافتن به تغییر و بهبود خواص ماده مانند شکلپذیری، استحکام، سختی و غیره است.
خواص و استانداردهای مس
مس دارای خواص ممتازی نسبت به عناصر دیگر هم خانواده خود می باشد و به همین دلیل است از هنر گرفته تا صنعت مورد استفاده قرار می گیرد .
خواص ممتاز مس به شرح ذیل می باشد :
- این فلز قابلیت آلیاژ شدن بالایی دارد.
- همچنین قابلیت شکل پذیری عالی و بالایی دارد.
- مقاومت آن نسبت به خوردگی بسیار بالاست.
- حرارت را به خوبی هدایت می کند
- هدایت الکتریکی بالایی دارد
- قابلیت تغییر شکل آن هم بسیار بالاست
- نرم و چکش خوار است
همانطور که ملاحظه می کنید دلایل زیادی برای استفاده از این عنصر با ارزش در صنایع مختبف وجود دارد .
ترکیب مس و روی
از ترکیب مس و روی آلیاژ برنج به دست خواهد آمد و این همان آلیاژی می باشد که در ساخت شیرآلات مورد استفاده قرار می گیرد .
مس که یکی از اجزاء تشکیل دهنده برنج می باشد خاصیت ضد میکروبی دارد .
دلیل استفاده از مس در صنعت شیرآلات به دلیل خاصیت ضد زنگی آن می باشد , زمانی که مس در مجاورت با هوا قرار می گیرد فعل و انفعلاتی شیمیایی رخ می دهد که در لایه بیرونی این فلز براق یک لایه سبز تشکیل می شود که زنگار نام دراد و مانع از زنگ زدگی مس می شود .
به خاطر همین ویژگی منحصر به فرد می باشد که لایه بیرونی خیلی از صنایع تولیدی باید در مقابل زنگ زدگی مقاوم باشند از مس تشکیل شده است .
کاربرد مس در صنایع مختلف
همانطور که پیش تر گفته شد این عنصر معدنی گرانبها و با ارزش در صنایع مختلف از هزاران سال پیش تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته است .
کاربرد مس در محصولات مختلف عبارتست از :
- سیم های مسی
- لوله های مسی
- دستگیرههای درب و سایر وسایل منزل
- موتورها، مخصوص موتورهای الکترومغناطیسی
- وسایل موسیقی
- به عنوان یک بیواستاتیک در بیمارستانها
- پوشاندن قسمتهای مختلف کشتی برای حفاظت در برابر بارناکلها و ماسلها
- ترکیباتی مانند محلول فلینگ که در شیمی کاربرد دارد
به علت خاصیت هدایت بهتر آن نسبت به آلومینیوم، کاربرد مس در ICها به جای آلومینیوم رو به افزایش است.
اما کاربرد و خواص مس به همینجا ختم نمی شود بلکه در اندامهای موجدات زنده نیز در حال ایفای نقش می باشد .
نقش مس در بدن انسان
معمولا به طور میانگین در بدن افراد سالم ۱۰۰ میلی گرم مس وجود دارد و در اندامهای مختلف بدن انسان از جمله کبد , ماهیچه و استخوانهای انسان مس یافت می شود .
ماده مغذی معدنی به نام مس
مس به عنوان یکی از مواد مغغذی معدنی برای انسانها ( و به طور کل پستانداران ) محسوب می شود که در دسته «عناصر غذایی جزئی»، یا «ریزمغذی»ها طبقه بندی می شود اما درباره واژه ریز باید گفته این به معنا مقدار مس می باشد نه درباره اهمیت آن در بدن مس در آنزیمهای متنوعی، از مانند در سیتوکروم اکسید موجود می باشد .
عوارض کمبود مس در بدن
کمبود مس در بدن باعث بروز عوارض متعددی خواهد شد که باز برای ما یادآور خواهد شد که مس نیز مانند هر عنصر دیگر مورد نیاز بدن باید به میزان کافی در بدن وجود داشته باشد .
عوارض کمبود مس در بدن عبارتست از :
- تهیسازی و تخلیه اکسیژن در سلولهای بدن
- کمخونی و کاهش جذب آهن در بدن
- مشکلات و اختلالات پوستی
- مشکلات شنوایی
- افسردگی و پرخاشگری
- التهاب برخی استخوانهای بدن مانند قوزک
- کاهش کلسترول خوب در بدن
- مشکلات حافظه و یادگیری
- از دست دادن بینایی
کمبود مس و وزوز گوش
یکی از عوارض کمبود مس در بدن می تواند وزوزگوش باشد که در مقاله ای که در سایت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به چاپ رسیده است ارتباطی بین سطح سرمی عنصر کمیاب مس و ابتلا به وزوز گوش دیده شده است .
در تحقیقات انجام شده و باانجام آزمایش خون بین افراد سالم و افرادی که مبتلا به وزوز گوش بودند , میانگین غلظت سرمی مس در افراد مبتلا به وزوز گوش کاهش قابل توجهی با افراد سالم داشت .